“Con tạo xoay vần”, ai trong chúng ta rồi cũng phải già đi! Dù rằng vẫn chưa thể xác định như thế nào là già, thậm chí về mặt từ ngữ đôi khi người ta dùng cụm từ “người có tuổi” thay cho người già.Khi già, lục phủ ngũ tạng của chúng ta đều thay đổi theo chiều hướng kém đi so với tuổi thanh xuân.
- Về ngoại hình, da có thể có những đốm đồi mồi, da bắt đầu mềm, nhão, chùng, đặc biệt là xuất hiện các nếp nhăn. Nếp nhăn có thể gặp ở mọi nơi trên cơ thể.
Dù không phải là bệnh lý, không gây nguy hại về sức khỏe, nhưng đa phần chúng ta (nhất là những ai không thích nguời khác biết mình “có tuổi”) rất không hài lòng về nó, đặc biệt là các nếp nhăn quanh miệng, đuôi mắt (vết chân chim), nếp nhăn trán, nếp cau mày (nếp nhăn giữa hai cung mày).
“Con tạo xoay vần”, ai trong chúng ta rồi cũng phải già đi! Dù rằng vẫn chưa thể xác định như thế nào là già, thậm chí về mặt từ ngữ đôi khi người ta dùng cụm từ “người có tuổi” thay cho người già. Khi già, lục phủ ngũ tạng của chúng ta đều thay đổi theo chiều hướng kém đi so với tuổi thanh xuân.
Về ngoại hình, da có thể có những đốm đồi mồi, da bắt đầu mềm, nhão, chùng, đặc biệt là xuất hiện các nếp nhăn. Nếp nhăn có thể gặp ở mọi nơi trên cơ thể.
Dù không phải là bệnh lý, không gây nguy hại về sức khỏe, nhưng đa phần chúng ta (nhất là những ai không thích nguời khác biết mình “có tuổi”) rất không hài lòng về nó, đặc biệt là các nếp nhăn quanh miệng, đuôi mắt (vết chân chim), nếp nhăn trán, nếp cau mày (nếp nhăn giữa hai cung mày).
Tác nhân gây nếp nhăn da
Không có một tác nhân đơn thuần gây ra nếp nhăn da vì nó là hậu quả của nhiều yếu tố. Tuổi tác và một số tác nhân bên ngoài hợp cùng nhau gây ra nếp nhăn da.
Tuổi tác
Khi lớn tuổi, các tế bào da phân chia chậm chạp, lớp bì bắt đầu mỏng dần đi. Sự hỗ trợ cho lớp ngoài của mạng lưới elastin (một loại protein làm cho da có tính đàn hồi) và các sợi collagen (các loại protein cấu trúc chính của da) mất dần đi, làm cho bề mặt da có thể bị “lõm” xuống.
Cũng vậy, da của người có tuổi mất tính đàn hồi, giảm khả năng giữ nước… Tất cả những điều đó làm nếp nhăn da phát triển.
Ánh nắng mặt trời
Là tác nhân bên ngoài được nhắc đến đầu tiên. Nhiều nghiên cứu cho rằng ánh nắng mặt trời là nguyên nhân chính gây ra nhăn da cũng như gần 80% các dấu hiệu da “già nua”.
Ánh nắng (thực chất là tia UV) kích thích tế bào tiết ra một số chất hóa học, làm hư hại các sợi cơ liên kết, gây tổn thương collagen và elastin ở hạ bì. Kết quả là da bị mất tính đàn hồi và săn chắc, hiện tượng nhăn da xuất hiện và tệ hơn là chùng, chảy xệ da.
Ô nhiễm
Độc tố và ô nhiễm môi trường góp 20% “công lực” các dấu hiệu già nua. Các loại khí thải công nghiệp, xe cộ thường có chứa khí CO, các oxit nitơ, chì, chloroflourocarbon… là những tác nhân chính tạo ra các gốc tự do (những chất oxy hóa rất mạnh, đuợc xem là kẻ tàn phá các sợi collagen và elastin).
Chúng có thể tác động lên cả màng tế bào và chuỗi ADN. Khi các sợi này bị thoái hóa, da sẽ mất tính đàn hồi và săn chắc. Hiện nay, nhiều người quan tâm đến việc bảo vệ cơ thể bằng thực phẩm hay dược phẩm có thành phần là chất chống oxy hóa.
Một số tác nhân khác
Những tác nhân khác như hút thuốc lá, uống rượu, căng thẳng, mất ngủ cũng góp phần không nhỏ trong việc tạo ra nếp nhăn da. Cũng vậy, sự co cơ của một số cơ vùng mặt cũng là thủ phạm gây ra nếp nhăn da.
Có thể xóa nếp nhăn da được không?
Câu trả lời là có thể. Tùy theo loại nhăn da, có những cách phù hợp để xóa đi vết nhăn. Để hiểu rõ, chúng ta cần biết nhăn da có thể chia thành hai loại:
– Nếp nhăn động, là những nếp nhăn do sự co cơ quyết định. Chúng xuất hiện rõ hơn khi cười (vết chân chim sẽ xuất hiện rõ), nhăn mặt, cau mày (nếp cau mày) hay liếc nhìn (liếc nhìn lên trên sẽ xuất hiện rõ nếp nhăn trán).
– Nếp nhăn tĩnh, là những nếp nhăn do thiếu collagen gây ra. Chúng luôn hiện rõ, chẳng hạn nếp nhăn mi mắt dưới, nếp mũi má, nếp nhăn quanh miệng.
Các biện pháp xóa nếp nhăn
Biện pháp “nội khoa”
Biện pháp này có tính dài hạn, kết quả chỉ đến từ từ nên thích hợp cho việc dự phòng và xóa những loại nếp nhăn nông. Các chất có thể sử dụng là vitamin A acid , Alpha-hydroxy acid, các chất chống oxy hóa như vitamin A, vitamin C, các chất làm ẩm…
Biện pháp “thẩm mỹ”
1. Sử dụng các chất lột da: Loại chất lột da nông (như glycolic acid) thích hợp cho nếp nhăn rất nhỏ. Loại lột da sâu (như salicylic acid và trichloroacetic acid) có thể sử dụng cho nhiều loại nếp nhăn. Các chất lột da sâu thường cho kết quả tốt, nhưng có thể có nguy cơ để lại sẹo hoặc làm giảm sắc tố da ở vùng điều hỗ trợ hỗ trợ điều trị.
2. Siêu mài mòn: Biện pháp này nên gọi là “phủ cát lên da” bằng một dụng cụ có chứa tinh thể silic hay tinh thể nhôm. Siêu mài mòn không làm thay đổi cấu trúc giải phẫu của da, nhưng có thể làm cho da mặt cảm thấy bằng phẳng hơn, trơn mượt hơn.
3. Tái tạo bề mặt da bằng laser: Sử dụng các loại máy laser “đời mới” (chẳng hạn Fractional CO2 Laser) có thể cho những kết quả rất ngoạn mục. Laser ngoài việc “lột da” rất hữu hiệu còn giúp kích thích da tổng hợp collagen. Ưu điểm nổi trội của loại laser “đời mới” là cho kết quả làm lành da nhanh hơn.
4. Tiêm Botox: Botox chứa hoạt chất botulinum toxin, có tác dụng làm cho các cơ tại vị trí tiêm “ngủ” đi. Khi đó, các cơ gây ra nếp nhăn động không còn co nữa, vì thế nếp nhăn sẽ mất đi.
Botox được tiêm trực tiếp vào các cơ đã gây ra các nếp nhăn, làm giảm hoạt động của cơ và từ đó làm giảm các nếp nhăn. Hiệu quả của Botox có thể thấy được trong vòng vài ngày và sẽ tiếp tục phát huy tác dụng cho đến hai tuần.
Sự cải thiện tối đa này sẽ được duy khoảng bốn tháng hoặc hơn. Nếu không tiếp tục sử dụng, các nếp nhăn sẽ trở lại bình thường như trước khi tiêm.
5. Tiêm chất “làm đầy” (filler): Các chất này trước đây là collagen (từ bò, heo) và ngày nay là hyaluronic acid (Restylane, Teosyal). Hyluronic acid là một chất tự nhiên tồn tại trong cơ thể người.
Khi được tiêm vào da, hyaluronic acid lập tức nâng vùng mô phía dưới rãnh nhăn, làm xóa đi các nếp nhăn, nếp gấp trên khuôn mặt và môi, tức là có hiệu quả ngay tức thì. Hyaluronic acid giúp phục hồi những rãnh sâu trên da (đặc biệt hữu hiệu trong nếp mũi má), phục hồi lại độ mọng của đôi môi.
Ngoài ra, nó còn giúp phục hồi độ đàn hồi và khả năng giữ nước cho da. Trước đây, bơm collagen chỉ có tác dụng vài tháng, nay hyaluronic acid (Restylane, Teosyal) có hiệu quả từ sáu đến chín tháng, thậm chí nếu sử dụng những dạng sản phẩm đặc biệt thì có thể lên đến ba năm.
6. Phẫu thuật thẩm mỹ:Các biện pháp phẫu thuật thẩm mỹ như căng da mặt, “treo” cung mày và các phẫu thuật tương tự thuờng cho kết quả rất tốt, nhưng cần có thiết bị và tay nghề cao.